




De Geslachten van Nassau
Het Land van Nassau
Wat en wie is nu het Land van Nassau en haar bewoners. Om deze vraag te beantwoorden dienen we in het verleden te duiken om helderheid
daarover te krijgen. Het Nassause land lag oostelijk van de Midden-Rijn en noordelijk van de rivier de Main in het huidige Duitsland. Het had niet
alleen voor de Nederlander bekoring vanwege de meer dan schitterende omgeving waarin deze landerijen lagen maar ook omdat ons Vorstenhuis
voor een aanzienlijk deel daar vandaan kwam. De aantrekkelijkheid qua land bestaat uit golvende terreinen Bestaande uit fraaie weidegronden,
bouwland compleet gemaakt met dicht beboste heuvels, kabbelende beekjes en prachtig gesitueerde meren. Voornamelijk wordt het gebied
doorsneden door de rivier de Lahn die ligt in schilderachtige dalen met fraaie dorpen als Siegen, Dillenburg, Dietz, Weilburg, Herborn en Nassau.
grotendeels aan het Groothertogdom Hessen-Darmstadt. In het zuidoosten grensde de staat aan het Groothertogdom Frankfurt, opnieuw aan
Hessen-Darmstadt en tenslotte in het zuidwesten en westen aan het Franse Keizerrijk. Na de restauratie grensde Nassau in het westen en noorden
aan het Koninkrijk Pruisen, in het oosten opnieuw aan Pruisen, aan Hessen-Darmstadt, het Keurvorstendom Hessen (-Kassel)en het Landgraafschap
Hessen-Homburg, in het zuiden opnieuw aan Hessen-Darmstadt. Het was in die tijd gebruikelijk dat Grafelijke en andere adellijke geslachten zoveel
mogelijk gebied van anderen trachtten te veroveren. In feite onderwierpen de sterksten de zwaksten.
In het Lahn-gebied was dit gelukt door o.m. het geslacht van Laurenburg. Het dorp Nassau en werd voor het eerst genoemd in de annalen der geschiedschrijving in het De legenden vertellen dat rond 1000 sprake was van de Graven von Laurenburg. Er was slechts een probleem. Het Domkapittel van Worm, eigenaar van de grong wilde niet |
![]() Herstelde Donjon (Toren) |
Hij was kennelijk getrouwd met Beatrix van Limburg, ook uit die streek afkomstig.Ter staving van het bestaan van Dudo vond men - bij onderzoek -
dat in 1093 in de Stichtingsakte van de Abdij Maria Laach in de Duitse Eiffel al ene Dudo von Laurenburg vermeld stond. Hij werd als
1e Laurenburg erkend. Daar zijn kinderen ook werden bedreigd met Kerkelijke straffen maakten zij het - vijf jaren later - financieel goed
met het Wormse Domkapittel. Het inmiddels gebouwde kasteel Nassau werd over gedragen aan de Bisschop van Trier, die het weer,
tesamen met het goed Nassau, ter leen gaf aan de Graven van Nassau. Zo werd vermeden dat de rechtmatigheid der beide overeenkomsten
in het geding kwam of dat daarover strijd diende te worden gevoerd. De reden voor deze stunt was eenvoudig.
De vroegere Bisschop van Trier was een vriend van Graaf Dudo. Dankzij de goede verstandhouding tussen beiden, was het mogelijk dat de situatie zo
werd opgelost. Direct hierna zijn de Laurenburgse Graven zich Nassau gaan noemen. Van de burcht Laurenburg aan de Lahn stond nog - helaas -
een bouwvallige toren overeind maar deze is inmiddels gerestaureerd. Zijn zonen Ruprecht (Rupert) (+1152) en Arnold (+1148) von Laurenburg
begonnen in 1124 met de bouw van de burcht. Deze werd door hen Nassau genoemd. In het vervolg werden zij aan gesproken als de
Heren van Nassau.Ruprecht von Laurenburg, de kleinzoon van Ruprecht von Laurenburg (1079-1089), was getrouwd met Beatrix van Limburg
(geboren rond 1110) dochter van Walram Paganus van Limburg (en daarmee de eerste 'Nassauische' Gräfin). Het gebied Laurenburg ligt niet
ver van Nassau. Eerst in 1159 verkegen de Heren van Nassau de grond in eigendom die nog toebehoorde aan de Aardbisschop Hillin van Trier.
Na deze overdracht noemden de Heren zich Graven van Nassau. Zo kwam het dat Walram I von Laurenburg-Nassau (ca.1146-1198),
zoon van Rupert van Laurenburg (+1152), zich in 1160 'Graf von Nassau' (1160) mocht noemen. Walram I Graaf van Laurenburg en Nassau,
werd geboren omstreeks 1146 en stierf op 01-02-1198. Daarmee was Walram I von Laurenburg-Nassau de stamvader van de Nassau's.
Walram I Graaf van Laurenburg en Nassau zag het levenslicht rond 1150 en verenigde zich met zijn voorvaderen omstreeks 1200.
In de tussentijd trouwde hij met Kunegonda van Spanheim.
Dit huwelijk bracht 3 kinderen voort:
|
![]() Wapen van Laurenberg |
Zoals reeds was vermeld lag het Graafschap van de Nassau's in het gebied, wat nu het westelijke gedeelte van de Duitse staat Hesse en het district Westwald is. Het Graafschap Nassau was in twee helften gedeeld door de rivier de Lahn. Op 17 december 1255 vond de zogenaamde Primo Divisio plaats, de twee broers Walram II en Otto I splitsen het Nassause gebied in twee gelijke delen. De kleinzoons van Walram I verdeelden het geërfde Graafschap, Walram II nam het zuidelijke gedeelte, Idstein en Weilburg |
Zij kregen de volgende kinderen:
-
Adolf, (werd geboren in 1255 en overleed in 1298, trouwde met Imagina, Gravin van Limburg a/d Lahn (+ 1313). Zij kregen 13 kinderen, waarvan een dood geboren. Adolf's graf bevindt zich in de Dom van Speyer (D).
-
Diederik, werd geboren rond 1255, stierf op 23-11-1300 en was Aartsbisschop van Trier.
-
Richarda, kwam ter wereld circa 1255 en overleed op 28-07-1311 te Wiesbaden. Was Non in Mainz en Wiesbaden.
-
Imagina, werd geboren circa 1255 en stierf rond 1276.
-
Mechtilda, waarschijnlijk dood geboren (verdere informatie onbekend
Het was zoon Hendrik 'de Rijke', Graaf van Nassau die in 1240 het slot Dillenburg in Nassau liet bouwen. Hij trouwde rond 1221 te Dillenburg
met Machteld van Gelre, die geboren werd rond 1190 en overleed circa 1247. Hendrik was de eerste Nassau die betrekkingen (door huwelijk) aanknoopte met het Geslacht van Gelre. Machteld was weliswaar geen erfdochter, maar stamde uit een belangrijke en invloedrijke familie.
Zo werd Jan van Nassau, zoon van Graaf Hendrik van Nassau en Gravin Machteld van Gelre, met behulp van de Graaf van Gelre in 1267,
tot veertigste Bisschop van het Sticht Utrecht (1267-1290) benoemd. Echter Jan van Nassau heeft nimmer zijn bisschopwijding
mogen ontvangen. Daardoor was hij eigenlijk alleen 'elect'.
|
Jan van Nassau (ca. 1230 - Deventer, begraven 13 juli 1309) was elect van Utrecht van 1267 tot 1290. Voor deze hulp moest hij zwaar betalen. In 1277 verpandde hij het bisschoppelijke kasteel Ter Horst aan zijn zwager |
![]() Dom van Utrecht |
Jan probeerde zich met behulp van de IJsselsteden (de Hanse steden Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, en Zwolle) nog aan de greep van Holland
te bevrijden (1283-1284), maar tevergeefs. Uiteindelijk werd hij in december 1290 afgezet door paus Nicolaas IV. Jan van Nassau vestigde zich in
Deventer, waar hij ook overleed. Hij werd begraven in de Lebuïnuskerk. Jan van Nassau nam in 1288 verschillende maatregelen om de bouw van de
Domkerk te financieren. Hij beschouwde zich om die reden als de werkelijke stichter van de Utrechtse kathedraal. Ironisch is het dat juist op
het Domplein een groot standbeeld staat van naamgenoot Graaf Jan van Nassau, één der belangrijkste oprichters van de Unie van Utrecht,
maar die niets met de Domkerk van doen had. Bisschop-elect Jan van Nassau heeft wel de aanzet gegeven tot de bouw van de Dom in Utrecht.
In 1674 verwoestte een tornado het schip van de Domkerk, sindsdien is er een groot gat tussen toren en kerk.
![]() Toren van Kasteel Dillenburg |
Voor die tijd zaten toren en kerk trouwens niet helemaal vast aan elkaar: er was een Op 17 december 1255 vond de zogenaamde Prima Divisio plaats, de twee broers De zoon van Walram II, Adolf van Nassau werd tot (anti)Koning van Duitsland Ze ontvingen van Frankrijk het landgoed terug met een compensatie. Daardoor kregen ze Zijn opvolger, Graaf Adolf, kiest de verliezende Oostenrijkse kant in de 'Zeven Weken Oorlog' |
Uit dit huwelijk kwamen de volgende kinderen voort:
|
Op 17 december 1255 vond de Primera Divisio plaats, de twee broers Walram II en Otto I splitsten het Nassause gebied in twee gelijken delen.
Otto had als jongste de eerste keus en koos het gedeelte ten noorden van de rivier de Lahn met de stad Siegen en het kasteel Dillenburg
(gebouwd door Hendrik 'de Rijke' van 1190-1250) en de Burcht Beilstein. Het kasteel Dillenburg had zijn vader laten bouwen aan het riviertje de Dill.
De stamburcht Nassau bleef gemeenschappelijk bezit. Het gebied dat Otto I in eigendom had, werd ook verdeeld door zijn nazaten,
deze kwamen in bezit van de Nederlandse landgoederen door huwelijk.
Graaf Otto II van Nassau-Dillenburg (1300- ca.1350/51), de kleinzoon van Graaf Otto I (+ ca.1289), was de stichter van de Dillenburgse linie
en de eerste die zich door huwelijk verbond met Nederland. Hij trouwde (rond 1331) met Adelheid van Vianden, erfdochter van o.a. Vianden in de
Ardennen en Grimbergen in Brabant. Adelheid van Vianden was de dochter van Graaf Filips II van Vianden en Lucia von der Neuerburg.
Adelheid van Vianden trouwde de eerste keer met Johan von Dollendorf-Cronenberg. Zij overleed op 30 september 1376
en werd begraven in de kerk te Dillenburg. Hun zoon was Graaf Johan I van Nassau-Dillenburg (ca.1339-1416) die in 1357
met Gravin Margaretha van der Marck trouwde (+ 1409).
Hendrik van Nassau-Dillenburg (1300- ca.1350/51), de kleinzoon van Graaf Otto I Adelheid van Vianden trouwde de eerste keer met Johan von Dollendorf-Cronenberg. Uit dit huwelijk werd geboren Graaf Engelbrecht I, Graaf van Nassau, (half)Dietz (1420) Zij was de dochter van Jan III van Polanen, Heer van Breda, de lek, Geertruidenberg en Daarbij was de priesterwijding nog net niet aan hem toegekend, zodat Engelbrecht nog Die vond Engelbrecht van Nassau-Dillenburg in Johanna (Jehenne) van Polanen. |
![]() Gerestaureerde Donjon |
Het moet een merkwaardig gezicht zijn geweest op die trouwdag. Een volwassen man en een kind-vrouwtje gaven elkaar het ja-woord.
De erfdochter Johanna van Polanen, Vrouwe van Breda en de Lek bracht met haar huwelijk een enorme rijkdom mee.
Tot haar erfenis behoorde vele Heerlijkheden en Ridderhofsteden in Holland en Brabant, Henegouwen, Utrecht en Zeeland.
In de Baronie Breda stond het (nieuwe) kasteel en in Brussel en Mechelen beschikten ze over prachtige woningen.
Door het huwelijk van Engelbrecht en Johanna behoorde deNassau-Dillenburg tak tot de rijkste en belangrijkste adel van de Nederlanden.
Hun eerste kind Johan IV werd pas zeven jaar na de huwelijksdatum geboren. Dus had Johenne wel even tijd om met haar poppen te spelen
voor zij een echte pop kreeg. Het echtpaar vestigde zich in de Baronie van Breda en daarmee verliet Engelbrecht
voorgoed zijn geboorteland Nassau. Later kwamen de Duitse bezittingen weer in het bezit van de Heren van Breda.
Uit dit (1e) huwelijk kwamen de volgende kinderen voort:
-
Jan IV van Nassau-Dillenburg, geboren op 01-08-1410 te Breda, overleed op 03-02-1475 te Billenburg op 64-jarige leeftijd en werd begraven te Breda.
-
Hendrik II Graaf van Nassau-Dillenburg, geboren op 07-01-1414 te Dillenburg en stierf te Rome op 18-01-1451. Huwde voor de eerste maal met
Genova, Gravin van Virneburg (+Breada 18-04-1437), dochter van Ruprecht IV, regerend Graaf van Virneburg en Agnes, Gravin van Solms-Braunfels.
Hij trad voor de 2e maal in het huwelijk met Irmgard van Schleiden (+ na 1450), dochter van Johan III, regerend Heer van Schleiden-Junkerath en
Johanna, Gravin van Blankenheim. -
Margareta van Nassau-Dillenburg werd geboren circa 1415 en overleed op 27-05-1467. Huwde op 01-01-1435 met Dietrich van Sayn Hachenburg,
19 jaar oud, die geboren was op 07-08-1415. Deze overleed 01-01-1452 op 36-jarige leeftijd, zoon van Gerhard van Sayn Hachenburg en
Anna van Solms -
Maria van Nassau-Dillenburg werd geboren op 02-02-1418, overleed op 11-10-1472 op 54-jarige leeftijd
![]() Engelbrecht I |
Johan (Jan) de IV van Nassau-Dillenburg (1410-1475) erfde alle landen van de Nassau-Dillenburg-Diez Er werden gewoon huwelijken gesloten die tot doel hadden eigen bezit te vergroten en de liefde De zoon van Johan de IV, Johan V van Nassau-Dillenburg (1455-1516) was de grootvader van In 1815 werden tijdens het Congres van Wenen de bezittingen teruggegeven aan Willem IV van Oranje- |
Het Hertogdom accepteerde geen vrouwelijke opvolger. De vrouwelijke lijn, Koningin Wilhelmina, Prinses van Oranje-Nassaukwam Nederland
toe. Prins Willem de Zwijger van Oranje-Nassau stamde af van de tak van Otto I de zoon van Hendrik de Rijke van Laurenburg, Graaf van
Laurenburg en Nassau (1180-1251). De Hertogelijke familie van Luxemburg stamt af van de tak vanWalram II, de andere zoon van Hendrik
de Rijke van Laurenburg, Graaf van Laurenburg en Nassau (1180-1251). Zelfs onze Nationale rood-wit-blauwe vlag is verwant aan de
Nationale vlag van Luxemburg, deze is rood-wit-lichtblauw. Sinds 1987 is Nassau is de officiële naam van de Luxemburgse dynastie.
Het Hertogdom Nassau was een staat in het huidige Duitsland die bestond van 1806 tot 1866.
De grenzen van het Hertogdom liepen langs de Main en de Rijn, midden door het land stroomde de Lahn. Het omvatte onder andere de steden
Wiesbaden, Montabaur, Hachenburg, Marienberg, Herborn, Dillenburg, Weilburg, Limburg an der Lahn en Dietz.
Het land veranderde in zijn korte bestaan verschillende malen van vorm en grootte, maar besloeg uiteindelijk circa 4700 km².
Het grensde in 1812 in het noorden aan het groothertogdom Berg, in het oosten via een exclave net aan het Koninkrijk Westfalen,
maar grotendeels aan het Groothertogdom Hessen-Darmstadt. In het zuidoosten grensde de staat aan het Groothertogdom Frankfurt,
opnieuw aan Hessen-Darmstadt en tenslotte in het zuidwesten en westen aan het Franse Keizerrijk. Na de restauratie grensde Nassau
in het westen en noorden aan het Koninkrijk Pruisen, het Keurvorstendom Hessen(-Kassel) en het Landgraafschap Hessen-Homburg,
in het zuiden opnieuw aan Hessen-Darmstadt.


Developed and powered by: Henri, Webmaster.
Bronvermelding